Bu konuda doğru bilinen yanlışlar çok. Bunlardan bir tanesi kaya tuzunun guatra iyi geldiği ama aksine hastalığın seyrini kötü yönde etkileyebiliyor. Bir diğeri tiroit bezindeki tüm nodüllerin kötü karakterde olduğunu düşünüp ‘Ben kanserim’ korkusu. Böyle bir durum da söz konusu değil. Uzmanlık tezimde, tiroit bezimiz ile ilgili istediğiniz kadar çok bilgiye ulaşabilirsiniz. Aşağıda soru-cevap formatındaki bilgiler de konuyla ilgili size yardımcı olabilir.

Tiroit bezimiz vücudumuzun neresindedir, ne işe yarar?

Tiroit, boğazda adem elmasının altında, soluk borusunun önünde yer alan bir organdır. Kelebeği andıran şekle sahip olan tiroit, vücutta pek çok fonksiyonun düzenlenmesini sağlayan hormonların üretiminden sorumludur. T3 (triiyodotironin) ve T4 (tiroksin) hormonlarının yanı sıra kalsitonin hormonunun üretimini, depolanmasını ve gerektiğinde salınmasını sağlayan tiroit, yaklaşık olarak bir ceviz büyüklüğündedir. Tiroit bezinden salgılanan hormonlar, kan dolaşımına karışarak ilgili sistem ya da organın uyarılmasını sağlar. Vücut sağlığı açısından oldukça önemli olan tiroit bezi fonksiyonlarının düzenli olması, vücutta oluşan metabolik süreçlerin hemen hemen tümünü etkiler.

TSH nedir?

Tiroit uyarıcı hormon olarak da bilinen TSH, beyinde üretildikten sonra dolaşım sistemi aracılığıyla tiroit bezine ulaşır ve tiroit bezinin hormon üretimini tetikler. Tiroit bezinin az miktarda hormon salgılaması durumunda hipofiz bezi, TSH hormon salınımını artırır. Hipotiroidi olarak tanımlanan tiroit yetmezliği hastalığında bu yüzden TSH hormon düzeyi yüksek fakat tiroit bezi tarafından salgılanan T3 ve T4 hormon düzeyi düşük olur. Tiroit hormonu yeteri kadar salgılandığında ise kanda bulunan TSH düzeyi azalır. TSH düzeyinin referans aralığının altına düşmesi hipertiroidi (Zehirli guatr) hastalığı olarak adlandırılır.

Tiroit hastalığı belirtileri nedir?

Metabolizmayla ilgili tüm işlemlerin kontrol edilmesini ve yürütülmesini sağlayan tiroit bezinin bu fonksiyonlarını yerine getirememesi durumunda pek çok farklı sağlık problemi ve buna bağlı olarak belirtiler oluşur. Tiroit hastalığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

  • Kilo almak veya vermek
  • Uyku problemleri,
  • Depresif ruh hâli, konsantrasyon eksikliği, hafızanın zayıflaması, bilincin bulanık olması, iç sıkıntısı,
  • Kol ve bacaklarda ani uyuşma ya da karıncalanma hissi, kas ve eklem ağrıları,
  • Regl döneminde oluşan sancı ve ağrı şiddetinin artması, âdet kanamasının normalden daha uzun ya da daha kısa sürmesi, âdet döngüsünün düzensizleşmesi gibi menstrüasyon problemleri,
  • Libidonun düşmesi, kısırlık gibi problemler,
  • Uzun süren kabızlık, ishal ve bağırsak hareketlerinde yavaşlama gibi bağırsak problemleri,
  • Hipertansiyon
  • Kalp hızının normalden az çarpması gibi nabız problemlerİ
  • Vücut sıcaklığının düşük olması, el ve ayakların soğuk hissedilmesi, aşırı terleme
  • Tırnakların kolay kırılması, cilt kuruması, saç dökülmesi

 

Tiroit hastalıkları nelerdir?

Tiroit hastalıkları iyi ve kötü huylu olmak üzere iki farklı gruptadır. İyi huylu tiroit hastalıkları tiroit bezinin az ya da fazla çalışmasına veya şekil değişikliğine bağlı olarak görülür. Kötü huylu tiroit hastalıkları ise, tiroit bezinde bulunan hücrelerin kanserleşmesiyle oluşan tiroit kanseri türlerinden oluşur.

İyi huylu tiroit hastalıkları;

Guatr: Tirot bezinin büyümesi olarak tanımlanan guatr, nodüler ve nodülsüz olarak iki ayrı grupta incelenir. Nodülsüz guatr hastalığında tiroit bezi, simetrik büyür, yüzeyi düz ve yumuşaktır. Nodüler guatrda ise tiroit bezi büyümüştür ve tümsekli bir yapıdadır. Tiroit bezinde bir ya da daha fazla sayıda nodül bulunur. Tiroit nodülü, sık rastlanan bir durum olmakla birlikte tek bir nodülü olan hastaların yaklaşık %4 ile %20’sinde tiroit kanseri gelişme riski bulunur. Bu noktada tiroit nodülünün boyutu ve ultrasonogrofik özellikleri kanser gelişimi açısından riski belirler. Guatr bazen hiçbir belirtiye yol açmazken bazen öksürük, ağrı ve nefes darlığı gibi şikayetlere neden olur. Guatr, ilaçla, cerrahi yöntemlerle ve radyoaktif iyot tedavisi yöntemlerinden biri ya da birkaçı ile tedavi edilebilir.

Hipotiroidi: Tiroit bezinin T3 ve T4 hormonları başta olmak üzere ürettiği hormonların yeterince üretilememesine bağlı olarak gelişen hastalıktır. Hipotiroidi, hâlsizlik,cilt kuruluğu, kabızlık, menstrüasyon döngüsünde bozulma,uykusuzluk, kilo artışı, kansızlık, soğuğa karşı hassasiyet, terleme gibi belirtilere yol açar.

Hipertiroidi: Tiroit bezinin vücudun gereksiniminden fazla tiroit hormonu üretmesi ile oluşan hipertiroidi, organ işlevlerinin hızlanmasına yol açar. Hipertiroidi; çarpıntı, el titremesi, kilo kaybı, sinirlilik, heyecanlı olma, duygusallaşma, aşırı terleme, sıcağa karşı hassasiyet, ishal, saç dökülmesi, hâlsizlik, yorgunluk, gözlerin öne doğru çıkması ve âdet düzensizliği gibi semptomlarla karakterizedir.